Het begin van het schooljaar is een moment waarop de dagelijkse routines veranderen en we moeten wennen aan een nieuwe situatie. Dat brengt risico’s mee voor iedereen: fietsers, voetgangers en automobilisten. In een vorig artikel stonden we al uitgebreid stil bij de belangrijkste gevaren en deelden we onze tips. Maar dit is een goed moment om ze nog eens op te frissen. Want op de baan en (vooral) achter het stuur waant iedereen zich de beste leerling van de klas. Maar wij vroegen aan de échte specialisten hoe we probleemloos door het nieuwe schooljaar fietsen, rijden of stappen. Robert Šťastný (ŠKODA Road Safety Research expert & specialist), Karel Mulač (hoofd van het Traffic Safety Research team bij ŠKODA AUTO en Markéta Hrkalová (Psycholoog & Psychotherapeut) deelden hun inzichten met ons. Plus gratis erbovenop: 5 praktische tips voor iedereen om het nieuwe schooljaar goed in te zetten!
Iedereen terug naar school
Je kinderen naar school brengen op 1 september? Of moet je op die drukke eerste schooldag de baan op naar je werk? Wat andere weggebruikers zoal uitspoken terwijl ze zich eigenlijk 100% op de weg zouden moeten concentreren, dat heb je niet in de hand. En geef toe: wie is er nooit eens een moment verrast of verstrooid.
Wat je wél kan doen, is extra aandachtig zijn voor (voorspelbare) gevaren én ervoor zorgen dat ook jouw aanwezigheid of bewegingen voor anderen voorspelbaar en zichtbaar zijn. Dat geldt misschien nog net iets meer voor kinderen: ze worden makkelijker (letterlijk) over het hoofd gezien, zijn impulsiever en zijn zich niet altijd bewust van de risico’s. Zeker wanneer ze niet door volwassenen begeleid worden. Laten we dus met onze tips voor de kleinste weggebruikers beginnen!
“Zowel voor kinderen als ouders is het een periode van verandering, en elke verandering brengt risico’s mee. Voor duizenden kinderen is het ook de eerste keer: zij leren pas hoe ze naar school moeten gaan en dit zijn nog onervaren, nieuwe weggebruikers.”
Robert Šťastný, ŠKODA Road Safety Research expert & specialist
Kinderen eerst
1. Draag reflecterende kledij
Als andere weggebruikers je niet zien, kunnen ze je ook niet ontwijken. Meer nog dan bij volwassenen is het belangrijk dat kinderen goed zichtbaar zijn. Zorg daarom voor kledij met een lichte kleur en schoenen, jassen en boekentassen met reflecterend materiaal. Ook reflecterende armbanden, fluo hesjes en dergelijke zijn onmisbaar in het verkeer. Zeker naarmate het schooljaar vordert en de dagen korter en donkerder worden.
2. Wees voorzichtig bij het oversteken
Oversteekplaatsen (ook als er een zebrapad is) vormen altijd een gevaar. Zeker wanneer op die plaatsen het zicht beperkt wordt, bijvoorbeeld door auto’s die (te) dicht bij de hoek of het zebrapad geparkeerd staan. Dat geldt vooral voor jonge kinderen die kleiner zijn dan de gemiddelde auto, maar in het geval van SUV’s of bestelwagens geldt het evengoed voor oudere kinderen en volwassenen.
Wegen met meerdere rijvakken vormen een bijzonder aandachtspunt: wanneer de auto op het eerste rijvak stopt om een voetganger te laten oversteken, gebeurt het vaak dat een andere bestuurder de situatie niet correct inschat en de eerste wagen inhaalt op het moment dat de voetganger oversteekt.
3. Leer in het verkeer
De boodschap is dan ook: maak je kinderen zo snel mogelijk bewust van deze gevaren, zodat ze die situaties herkennen en er rekening mee houden. Ook op de weg geldt: kinderen moeten hun plaats kennen. Letterlijk dan: voetgangers op het trottoir, fietsers op het fietspad of rechts op de rijbaan … Het lijkt logisch, maar de praktijk toont dat het vaak anders loopt. Of rijdt.
Vooral na de grote vakantie zitten de verkeersregels (en andere regels) ver weg en zijn kinderen met heel andere dingen bezig. Tijd voor een herhalingsles op die eerste dagen van het schooljaar dus!
“Het is zeker geen slecht idee om de regels nog eens op te frissen: kijk links en rechts voor je oversteekt etc. Maar zeker ook de nieuwe regels die erbij gekomen zijn sinds corona: let op als je op het knopje van het verkeerslicht drukt of de handgrepen op het openbaar vervoer vastneemt …”
Markéta Hrkalová, Psycholoog & Psychotherapeut
Kinderen: trappen, stappen of auto?
De kinderen naar school brengen met de auto lijkt de veiligste oplossing, zeker in drukke steden. Maar het blijkt dat kinderen op het platteland, die vaker met de fiets of te voet naar school gaan, meer ervaring hebben en zelfstandiger zijn in het verkeer.
Hoe zit het bij de volwassenen?
Over de individuele rijstijl, kennis van de verkeersregels en verantwoordelijkheidszin van bestuurders kunnen we niet oordelen. Maar we zien bijvoorbeeld wel dat kinderzitjes en gordels achterin nog vaak niet goed gebruikt worden. Uit vergetelheid, omdat kinderen ze zelf losmaken of niet goed blijven zitten … of omdat mensen (verkeerdelijk) denken dat die bij lage snelheden niet zo belangrijk zijn.
Goed nieuws is er wel als we een bank vooruit gaan. Moderne auto’s beschikken over een waarschuwingssysteem dat ervoor zorgt dat vrijwel niemand zijn gordel nog ‘vergeet’. En gelukkig maar, want ook bij lage snelheden en korte verplaatsingen kan hij levens redden. Bovendien functioneren heel wat moderne veiligheidssystemen (bv. airbags) niet optimaal als je je gordel niet draagt. Het is ook op die manier dat ze getest worden, en alle huidige ŠKODA’s behaalden hier in de Euro NCAP-crashtests het maximum van 5 sterren.
Voorin de auto speelt zich wel een ander probleem af, want uitgerekend de volwassenenen kunnen hun ‘speelgoed’ blijkbaar moeilijk missen.
Niet slim: smartphones
De start van een nieuw schooljaar betekent ook: puzzeltijd! Afspraken maken, de agenda’s op elkaar afstemmen, je werkgever of de school verwittigen dat je iets later bent of snel even op internet checken wanneer die winkel sluit. En terwijl het drukker wordt op de baan, neemt het smartphoneverkeer toe … zélfs achter het stuur. Maar ook voetgangers en fietsers gaan niet vrijuit: wanneer ze gefocust zijn op hun smartphone of muziek beluisteren via hun oortjes letten ze niet meer op wat er rondom hen gebeurt. Ze horen niet wanneer een voertuig start om zijn parkeerplaats te verlaten of zien bij het oversteken de naderende auto niet … waarin een bestuurder nét aan het sms’en is.
Conclusie: je smartphone gebruiken in het verkeer is roekeloos en letterlijk levensgevaarlijk, zowel voor jezelf als alle andere weggebruikers.
Wie is Robert Šťastný?
Robert Šťastný werkt al een aantal jaar voor ŠKODA als Road Safety Research expert & specialist. Daarvoor stond hij aan het hoofd van BESIP, de verkeersveiligheidsorganisatie van de overheid. Onder zijn leiding konden de stijgende ongevallenstatistieken in Tsjechië worden omgebogen.
Ook kinderen zorgen voor afleiding
Aan boord is niet enkel de smartphone een potentieel gevaar: ook kinderen vragen soms om aandacht, zeker als ze zich beginnen te vervelen. Een spelletje onderweg kan dan een goed idee zijn. Of sla meteen twee (of zelfs drie) vliegen in één slag en download LittleDriver op je telefoon! Deze app capteert via ŠKODA’s SmartGate- en SmartLink-software in realtime voertuigdata.
Resultaat: de ‘speler’ ervaart zelf hoe het is om achter het stuur te zitten en moet proberen de stuur- en rembewegingen zo goed mogelijk te kopiëren en zelf juist in te spelen op verkeerssituaties. De app is bedoeld voor kinderen tussen 9 en 12 jaar en houdt hen niet enkel bezig, maar maakt hen ook bewust van hoeveel aandacht en inzicht autorijden vergt.
Extra voordeel: als de app op je smartphone staat, kan je die intussen zelf niet gebruiken achter het stuur!
Rechtstreeks door naar het werk?
Ook voor wie geen schoolgaande kinderen heeft, is de start van het nieuwe schooljaar een goed moment om even stil te staan bij zijn dagelijkse pendelrit. Want hoe meer verkeer en gejaagde ouders op de baan, hoe meer (verkeers)drukte en (file)stress. En dus: hoe moeilijker het wordt om perfect zen te blijven achter het stuur. Gelukkig beschikken moderne wagens over een heel arsenaal veiligheidssystemen die je rit makkelijker, veiliger en comfortabeler maken.
Toch blijft de bestuurder zelf nog altijd de meest cruciale schakel. Daarom verzamelden we de belangrijkste tips van een van de specialisten ter zake: Karel Mulač, hoofd van het Traffic Safety Research team van ŠKODA.
“Vermijd de drukste momenten en leer je route kennen: soms volstaat het om een half uur vroeger of later te vertrekken, en plots gaat het verkeer een pak vlotter!”
Karel Mulač, hoofd van het Traffic Safety Research team bij ŠKODA AUTO
Aan de slag!
1. Plan je rit
Net als de rest van je werk(dag) vergt ook je dagelijkse pendelrit een minimum aan planning. Probeer (indien mogelijk) om de drukste filemomenten en -punten te vermijden en vertrek op tijd zodat onverwachte situaties (file, een ongeval) er niet voor zorgen dat je je moet haasten. Hou ook rekening met de seizoenen: instappen en wegwezen kan in september, maar midden januari moet je misschien eerst nog je ruiten ijsvrij maken en vervolgens je snelheid aanpassen aan de winterse omstandigheden op de baan.
2. Dagelijkse routine?
Zelfs – of beter gezegd: vooral! – als je elke dag dezelfde weg naar het werk neemt, blijft voorzichtigheid geboden. Wees oplettend voor gewijzigde verkeerssituaties en houd altijd voldoende afstand: 2 seconden in normale omstandigheden en 4 seconden als de zichtbaarheid beperkt is. Blijf ook in traag of fileverkeer aandachtig en kijk een paar auto’s verder dan je voorligger.
Assistentie nodig? Moderne auto’s beschikken over een elektronisch vangnet dat potentiële gevaren herkent en ingrijpt om een ongeval te vermijden, of de schade ervan te beperken. Denk bijvoorbeeld aan de Adaptieve snelheidsregelaar, Front Assist, Side Assist of City Emergency Brake. Maar zoals hun naam al aangeeft: ze zijn er enkel om de bestuurder te assisteren en ook deze systemen kunnen de wetten van de fysica niet veranderen.
3. Verwacht het onverwachte
We kunnen het niet genoeg herhalen: zorg dat je bewegingen voorspelbaar zijn voor andere weggebruikers. Check je spiegels voor je van richting verandert, gebruik je richtingaanwijzers … en vertraag dán pas om af te slagen. Vermijd ook om plots (bruusk) te remmen of van rijstrook te wisselen en geef andere bestuurders de kans om tijdig te vertragen voor jouw manoeuvre.
Maar denk eraan: het is niet omdat jij de regels volgt en tijdig kenbaar maakt wat je plannen zijn, dat een ander dat ook doet. Anticipeer dus ook op (onverwachte) manoeuvres van andere bestuurders en help zo om ongevallen te vermijden.
“Als je weet wat er gebeurt, kan je obstakels vermijden en tijdig in beweging komen zodat je de weg niet blokkeert voor anderen.”
ŠKODA houdt je bij de les: tips voor iedereen!
Met de auto naar school?
Plaats kinderen in een kinderstoel die aangepast is aan hun leeftijd en die voorzien is van een hoofdsteun die de nek beschermt.
Maak altijd hun gordels vast ook al is het maar voor een korte rit tegen lage snelheid.
Plaats boekentassen en andere items op een plaats waar ze niemand kunnen verwonden bij een aanrijding, bv. in de voetruimte of in de koffer.
Let bij het parkeren op dat er zich geen (kleine) voetgangers achter de wagen bevinden waar je ze niet ziet, en plaats je auto zo dat hij geen (visuele) hindernis vormt voor voetgangers die willen oversteken.
Laat al je kinderen in- en uitstappen aan de kant van het voetpad en zet de motor uit zodat ze geen uitlaatgassen inademen.
Met de fiets of te voet naar school?
Kleed je kinderen in lichte kleuren en zorg met reflecterende items voor extra zichtbaarheid.
Leer kinderen van jongs af aan de basiprincipes van veilig oversteken: zelf links en rechts kijken (ook als een auto voor hen stopt, voor andere aankomende voertuigen), voorzichtig voorbij een hindernis kijken die het zicht belemmert, wachten met oversteken tot de aankomende wagens effectief gestopt zijn …
Leer hen dat het gebruik van smartphones en hoofdtelefoons in het verkeer uit den boze zijn.
Zorg dat kinderen op de fiets een helm dragen en zeg dat het perfect oké is om af te stappen en te voet over te steken als ze een situatie niet vertrouwen.
Met de auto naar het werk?
Plan je rit om gevaarlijke situaties, vertraging en andere bronnen van stress of ongevallen zoveel mogelijk preventief te vermijden.
Kijk niet op je smartphone maar kijk (ver) vooruit zodat je gevaarlijke situaties tijdig detecteert en bijdraagt aan een vlot verkeer.
Anticipeer op voorspelbare en minder voorspelbare bewegingen van andere bestuurders.
Rij zoals je het geleerd hebt: check je spiegels, gebruik je richtingaanwijzers, hou afstand, verzorg je kijktechniek.
Vertrouw niet op de moderne veiligheidssystemen maar enkel op jezelf achter het stuur.
Conclusie?
Of we nu op weg zijn naar het werk of de schoolpoort, met de auto, te voet of met de fiets: een aantal basisprincipes geldt voor iedereen. En hoe vroeger je ze leert en hoe meer je ze oefent, hoe meer ze een automatisme worden. Enkel zo kunnen we samen zorgen voor een veiliger verkeer. Misschien is de start van het schooljaar wel een goed moment om die goede gewoontes op te frissen voor de kinderen én ze zelf ook terug op te pikken? Want om het met de woorden van een van de experts ter zake te zeggen:
“Heel wat ongevallen zouden vermeden kunnen worden als mensen de veiligheidsprincipes niet zouden onderschatten en zich beter zouden gedragen op de weg.”
Robert Šťastný
Deel dit artikel
Deel
Schrijf je in op onze nieuwsbrief!
Misschien vind je dit ook leuk
Bike fitting te Wolf Performance in Leuven
- In beweging
Na zowat 6 uur testen, meten en proberen zit de bikefit er op. Griet en haar collega zijn blij met het resultaat. Griet omdat ze eindelijk het gevoel heeft om...
Maxim Pirard, oud-wereldkampioen Gran Fondo, vertelt honderduit over zijn grootse plannen voor dit voorjaar. Hij liet wielerminnend België al eens stevig schrikken...